Hoe word ik schoolleider in het primair onderwijs?

Ben je leraar en wil je graag doorgroeien naar een meer leidinggevende rol in het onderwijs? Of heb je ervaring met leidinggeven en wil jij jouw vaardigheden verder ontwikkelen op een basisschool, in het speciaal (basis)onderwijs of in het praktijkonderwijs? Naast het groeiende lerarentekort neemt in veel regio’s ook de vraag naar schoolleiders toe. In dit artikel lees je hoe je schoolleider kunt worden in het primair onderwijs.

Een schoolleider (directeur of adjunct-directeur) geeft leiding aan een school. Maar wat betekent dat eigenlijk? Het Schoolleidersregister PO heeft samen met schoolleiders een beroepsstandaard opgesteld voor schoolleiders in het primair onderwijs. Hierin staan de belangrijkste verantwoordelijkheden en kwaliteiten van een schoolleider in het primair onderwijs.  Samengevat gaat het om de volgende zaken:

1. Een schoolleider werkt vanuit een duidelijke visie op wat kwalitatief goed onderwijs is. Je zet op basis van een duidelijke visie de koers uit voor de school, waarbij innovatie en vernieuwing belangrijke uitgangspunten zijn.
2. Een schoolleider stimuleert een optimale leeromgeving voor leerlingen en helpt het team verder professionaliseren.
3. Een schoolleider richt de school in als een professionele organisatie, gericht op samenwerking en samenhang. Dit betekent dat je je ook bezighoudt met zaken als de werkomstandigheden van je team en het personeelsbeleid.
4. Een schoolleider zorgt ervoor dat goed onderwijs aan leerlingen gegeven kan worden in een veilig en ondersteunend pedagogisch klimaat.
5. Een schoolleider onderhoudt goede relaties met ouders, de wijk, andere scholen, gemeenten en zorginstellingen om de ontwikkeling van leerlingen optimaal te kunnen ondersteunen.

Naast schooldirecteur zijn er ook andere leidinggevende functies in het primair onderwijs. Zo kun je ook directeur zijn van meerdere scholen (cluster- of meerschoolse directeur genoemd). Je werkt dan met de locatiedirecteuren samen om het onderwijs op de verschillende basisscholen te verbeteren. Verder zijn veel scholen onderdeel van een scholenstichting waar bestuurlijke functies worden uitgeoefend.

Om schoolleider te worden in het primair onderwijs hoef je geen bevoegdheid of ervaring in het onderwijs te hebben. Je moet wel kunnen aantonen dat je over de basiskwalificaties uit de beroepsstandaard beschikt. Hierover lees je later meer.

Schoolleiders zijn verplicht zich te registreren in het Schoolleidersregister PO. Dit is anders geregeld dan in het voortgezet onderwijs, waar de registratie voor schoolleiders niet verplicht is.

Je kunt je alleen als schoolleider registreren als je aan kunt tonen dat je over een aantal basiskwalificaties beschikt. Dat kan op verschillende manieren:

• Doordat je een gecertificeerde schoolleidersopleiding hebt gevolgd: de opleiding schoolleider basisbekwaam of schoolleider vakbekwaam;
• Doordat je een relevante masteropleiding hebt afgerond;
• Doordat je geslaagd bent voor een toetsend assessment;
• Via een Erkenning van Verworven Competenties (EVC)-procedure;
• Via individuele diplomawaardering (IDW).

Meer informatie staat op de website van het Schoolleidersregister PO. Als je als schoolleider geregistreerd bent, moet je één keer in de vijf jaar laten zien dat je je hebt ontwikkeld. Alles wat aantoonbaar heeft bijgedragen aan jouw ontwikkeling kun je meenemen voor jouw herregistratie.

De opleidingen tot schoolleider worden aangeboden in twee verschillende varianten: basisbekwaam en vakbekwaam. Om directeur te worden moet je een opleiding volgen van minimaal 30 ECTS (studiepunten) van het type vakbekwaam of ‘leidinggeven 2’. Als je adjunct-directeur wilt worden, volg je een opleiding van minimaal 15 ECTS van het type basisbekwaam of ‘leidinggeven 1’. Er is ook inhoudelijk verschil tussen de twee opleidingen: bij een opleiding tot basisbekwaam schoolleider richt je je vooral op de praktische kant van het schoolleiderschap. In de opleiding tot vakbekwaam schoolleider leer je om de leiderschapspraktijk te koppelen aan de complexe processen binnen een schoolorganisatie. Dit is dus zowel een verdiepende als een verbredende opleiding.

Er zijn meerdere organisaties in Nederland die (meestal) beide opleidingen tot schoolleider aanbieden. Je vindt hier een lijst met gecertificeerde schoolleidersopleidingen in Nederland die aansluiten bij de beroepsstandaard van het Schoolleidersregister PO.

Een schoolleider in het primair onderwijs wordt ingeschaald volgens de cao po. Vaak wordt een schoolleider ingeschaald in de salarisschaal D11, D12 of D13. Dat komt neer op een salaris tussen de € 3354,-  en € 5990,- bruto per maand, op basis van een fulltime aanstelling. Binnen welke schaal en trede je wordt ingeschaald is afhankelijk van allerlei factoren, zoals je werkervaring, je opleidingen, maar ook de invulling van je takenpakket.

Een schoolleider in het primair onderwijs geeft leiding aan een basisschool, een school voor speciaal (basis)onderwijs of een school voor praktijkonderwijs. Om schoolleider te worden in het primair onderwijs hoef je geen lesbevoegdheid of ervaring in het onderwijs te hebben. Als directeur of adjunct-directeur van een school in het primair onderwijs is het verplicht om je te registeren bij het Schoolleidersregister PO. Dat kan alleen als je aan kunt tonen dat je basis- en/of vakbekwaam bent. Je kunt daarvoor onder andere een schoolleidersopleiding volgen. Een schoolleider in het primair onderwijs verdient tussen de € 3354,-  en € 5990,- bruto per maand, op basis van een fulltime aanstelling.