“De lat ligt hoog, maar dat moet wel op onze school”, zegt directeur Miriam Wondergem van Basisschool Don Bosco. Op haar school krijgen de leerlingen extra lessen voor een betere start in hun leven. Daar worden mensen mensen uit de praktijk voor ingehuurd. “Als je geen goede leerkracht voor de groep zet, kan het uit de hand lopen in de klas.” Een verslag van een Dordts miljoenenproject.
Eerst even de cijfers. Die zijn pittig voor Crabbehof en het naastgelegen Zuidhoven in Dordrecht. In het gebied woonden tijdens het laatste onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek iets minder dan duizend basisscholieren. Bijna vierhonderd van hen vallen binnen de zogeheten ‘risicogroep’, dat is dus ruim meer dan één op de drie.
Armoede thuis, taalachterstand, ouders die niet meer bij elkaar zijn of worstelen om te overleven. Het kan ertoe leiden dat een kind niet volledig tot bloei komt of erger: soms net als ouders tot een leven met schulden, werkloosheid of zelfs criminaliteit. Dat proces wil directeur Miriam Wondergem nu stoppen.
Ze heeft de gemeente aan haar zijde. Dordrecht verkocht ruim twee jaar geleden haar aandelenpakket in Eneco voor goed geld. Het belang in het voormalig Gemeentelijk Energiebedrijf Dordrecht leverde omgerekend 3100 euro per inwoner op. Dat is meer dan elke andere gemeente in Nederland die de aandelen verkocht. Het geld wordt nu langzaam uitgegeven. Onder andere aan extra lessen op elf basisscholen in achterstandswijken. Op de Den Bosco-school is nu al goed te zien hoe dat uitpakt. De school heeft als één van de weinige in Dordt namelijk al twee dagen per week een verlengde lesdag.
‘We gaan hacken!’De directeur en de verslaggever spieken even om de hoek van het lokaal van groep-5. Dat blijft niet onopgemerkt. Kinderhandjes zwaaien naar het bezoek. “Ik weet niet exact wat ze nu doen, maar ik weet wel dat dit het blok ICT is”, zegt Wondergem. “De docent geeft zijn eigen invulling aan de lessen. Hij ontwikkelt speciale lesstof, acht weken lang, bestemd voor de 25 leerlingen in deze klas. De leraren komen allemaal uit de praktijk en zijn goed in hun vak. Enthousiast zijn is ook belangrijk, je passie overbrengen.”
Tijdens de extra lesuren binnen het vak ‘Informatie- en communicatietechnologie’ worden er onder andere robots geprogrammeerd. Maar niet vandaag. In de les die net is begonnen wordt er een eigen wereld in de populaire game Minecraft ontworpen. Zelf hebben de kinderen een iets andere voorstelling van wat komen gaat. Lachend roepen ze in koor: “We gaan vandaag hacken!”
Nee, dat hacken – inbreken op andermans computer, maar dan wel op een goedschiks – is voor later, zegt docent Robbert Loch van iTeachers. “Dat is echt heel ingewikkeld en is voor straks in groep-8. Wij gaan vandaag beginnen met de allereerste programmeerles. We hebben een klas vol Minecraft-fans en ik heb een leuke opdracht voor ze klaarstaan. Dit worden hun eerste stappen in de wereld van het programmeren. Je moet echt denken als software-ontwerper: als dit gebeurt, dan volgt er dat. Programmeren is meer dan zomaar spelen. Zelfs een bakker heeft te maken met een computer als hij zijn administratie bijhoudt. Ik hoop dat ik ze kan leren om stapsgewijs te denken. Dat gaat hun leven later echt makkelijker maken.”
Miriam Wondergem is blij met haar ingehuurde docent die één middag per week op school is. “Je ziet hier dat de kwaliteit goed is. Robbert heeft kennis van zijn vak, is heel rustig en de kinderen hangen aan zijn lippen. Hij heeft ‘het’. “Het lastige voor de Don Bosco is het vinden van meer mensen als Loch. Alleen heel goed zijn in je vak is niet voldoende, je moet ook de klas kunnen managen, zegt de directeur.
Het kabinet heeft tientallen miljoenen uitgetrokken om de achterstanden weg te werken die opgelopen zijn door de coronapandemie. In Dordrecht doet de gemeente er nog een schep bovenop. Daarom is het vechten om personeel. Iedereen wil de beste mensen binnen halen. Wondergem wil dat ook en doet daar geen concessies aan. Daarom zijn nog niet alle lessen ingevuld. Ze zoekt nog naarstig naar een extra muziekdocent. “Het komt nu echt aan op een goed netwerk. Iedereen vecht om de externen.”
In haar kamer, met zicht op het schoolplein, legt de directeur uit waarom ze alleen de besten wil voor haar school. “We leggen de lat hoog. Dat moet wel op Den Bosco. Sommigen kinderen hebben een trauma opgelopen. Komen bijvoorbeeld uit een ander land, voelen zich een wildvreemde hier, spreken geen woord Nederlands. Dat doet wat met een kind, dat is gewoon heftig.”
“De coronapandemie hakte er ook in”, vervolgt ze. “Dan belde een docent op naar een leerling die thuis leerde. Die zegt: juffrouw, ik kan je niet horen, mijn zusje huilt. Een ander zat schoolwerk te maken met zijn vieren op één kamer. Kinderen en ouders waren aan het overleven. Wat ik nu wil is rust en een fijne en sociale sfeer. Een veilige basis. Dat lukt alleen met goede leerkrachten, anders is de klas heel onrustig na een uur extra van een extern iemand. Dat doet alleen maar schade.”
Het werkt als volgt op Basisschool Don Bosco: er zijn nu twee extra lesuren, op maandag en donderdag. Dat moet uitgroeien tot maximaal vijf. De extra lessen zijn verplicht, komen bovenop de reguliere uren en zijn duidelijk anders van inhoud. Het gaat om muziekles, techniek, onderwijs over gezonde voeding, het leren van sociale vaardigheden, kunst en cultuur en ‘bewegend leren’. Bij die laatste spelen rekenen en taal een rol, een flinke speurtocht bijvoorbeeld.
Wondergem: “Een vak als kunst of muziek geeft kinderen zelfvertrouwen. Niet iedereen komt daar thuis mee in aanraking. Ze hebben er lol in, volgen de les met een glimlach op hun gezicht. Ze doen mee met de rest van de samenleving.” Protest vanuit de ouders dat hun kinderen een uur later thuis komen was er niet, volgens Miriam Wondergem. “Ouders zien de meerwaarde.”
We vervolgen het rondje door de school. In groep-7 wordt tijdens de voedingsles geproefd. Van ontbijtkoek tot citroen. Hoe reageert de tong? Wat klopt er van de mythe dat je zoet proeft met het puntje en bitter juist met het achterste van je tong? Niet veel dus, ontdekt de klas al snel. Je proeft alles overal op je tong, plat gezegd.
In het gymlokaal moet groep-6 een bijna bovenmenselijke opdracht uitvoeren: tikkertje spelen zonder te gillen. Dat lukt eerst matig. Bij een nieuwe poging gaat het een stuk beter. “Kinderen moeten af en toe ook dempen, dat hoort erbij. Leren om rustig te zijn, terwijl ze bewegen”, zegt Tim Brand van Move Academy dat wordt ingezet voor deze les.
En zo voltrekken zich door de hele Don Bosco-school lessen die anders zijn dat het klassieke reken- en taalwerk. De kleuters van groep-2 zingen en dansen over Rupsje Nooitgenoeg, begeleid door een muziekdocente Irene Versluis. Tussendoor worden worden er ook nog even woorden als ‘cocon’ en ‘ontpopt’ meegepikt.
“Een reguliere docent kan ook een les techniek voorbereiden, maar die wordt nooit zo goed als de les van een vakdocent. De reguliere docenten geven de vakken waar zij goed in zijn en voor de extra talenten zoeken we partners. We zijn net begonnen en willen naar vijf uur extra les per week, al betwijfel ik of het lukt om daar extra mensen voor te vinden. Als de kwaliteit niet goed genoeg is, houden we het bij bijvoorbeeld drie uur per week in plaats van vijf halfslachtige momenten.”
“Ik hoop dat een kind hierdoor ontdekt: hé, in spelling ben ik misschien niet zo goed, maar in techniek wel. Laat ik me daar op gaan richten in de toekomst, want dit vind ik leuk. Daar wil ik mijn best voor gaan doen. Of andersom: dat je het juist gaaf vindt om te schilderen en te tekenen. Verder zijn de leerlingen op andere manier bezig met taal en rekenen. We willen dat een kind zichzelf en zijn eigen talenten ontdekt. En daarmee verder komt in het leven.”
Bron: https://www-rijnmond-nl.cdn.ampproject.org/c/s/www.rijnmond.nl/amp/nieuws/1488136/twee-uur-extra-per-week-naar-school-zo-worden-in-dordrecht-de-eneco-miljoenen-verzilverd
